Bạn có thể mua cổ phiếu của một công ty trước khi nó được niêm yết trên thị trường chứng khoán? Liệu mua cổ phiếu của một công ty chưa được kiểm chứng trên thị trường chứng khoán có phải là một ý hay? Hướng dẫn để Phát hành công khai lần đầu (Initial Public Offerings - IPOs) sẽ giải thích cách để sở hữu cổ phiếu trước khi chúng được niêm yết và xem xét đây có phải là một ý tưởng tốt hay không.
IPO là gì?
IPO là tên viết tắt của Initial Public Offering (Phát hành công khai lần đầu), là một thuật ngữ mô tả quá trình huy động vốn mà các công ty tư nhân thông qua việc niêm yết trên thị trường chứng khoán. Nói cách khác, IPO là nơi để các công ty tư nhân chào bán cổ phiếu ra công chúng nhưng đặc biệt ở chỗ, đây là đợt phát hành của cổ phiếu mới và là lần đầu tiên loại cổ phiếu này được chào bán ra công chúng.
Thực tế, các công ty tư nhân có cơ cấu cổ phần được gọi là pre-IPO (hay trước IPO). Điều này nghĩa là các công ty huy động vốn thông qua những nguồn tài trợ tư nhân. Một khi công ty chạm đến ngưỡng nhận được lợi ích từ việc phát hành cổ phiếu ra công chứng thì một đợt IPO sẽ diễn ra. Đợt chào bán lần đầu ra công chúng này cho các nhà đầu tư bên ngoài cơ hội để sở hữu một phần của công ty. Điều này cũng đưa hình thức công ty từ tổ chức tư nhân thành một công ty đại chúng.
Vì sao các công ty lại niêm yết cổ phiếu?
Cổ phiếu IPO, như chúng ta đã biết hiện nay, có thể bắt nguồn từ công ty Dutch East India vào năm 1602. Mặc dù không được gọi là phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng, công ty này đã cung cấp vốn cổ phần trong hoạt động giao dịch kinh doanh của mình. Kể từ đó, IPO trở thành cách thức chuẩn để các tổ chức tư nhân huy động vốn. Tuy nhiên, mỗi đợt phát hành ra công chúng của cổ phiếu sẽ được tổ chức vì một số lý do riêng tùy vào mỗi công ty. Gọi vốn là mục đích chính, nhưng công ty gọi vốn còn có thể vì các lý do sau:
- Tài trợ cho các kế hoạch mở rộng của công ty
- Để trả nợ hay cấn trừ nợ
- Chuyển đổi tài sản thành tiền mặt (tiền tệ hóa tài sản)
- Nâng tầm thương hiệu công ty thông qua việc niêm yết trên sàn chứng khoán
- Thu hút nhiều khách hàng mới hoặc nhân sự tiềm năng thông qua việc tăng cường quảng bá hình ảnh công ty
Làm thế nào để các công ty tư nhân chuyển đổi sang IPO?
Làm cách nào các công ty tư nhân trở thành công ty đại chúng và giá cổ phiếu được niêm yết trên sàn chứng khoán? Đúng như bạn nghĩ, quá trình này tương đối phức tạp và không thể hoàn thành nếu thiếu đi sự hỗ trợ từ các bên liên quan là kế toán, luật sư và cơ quan quản lý tài chính.
Pre-IPO
Một công ty pre-IPO (hay trước IPO) sẽ được rót vốn từ các nhà đầu tư tư nhân. Họ là những người sở hữu cổ phần của công ty. Việc rót vốn này rất quan trọng vì một số cổ đông ban đầu có thể giữ lại phần cổ phần được bảo vệ đặc biệt trong công ty sau IPO. Ngoài ra, họ cũng có thể sẽ bán cổ phần của mình trước khi việc niêm yết diễn ra, về cơ bản là tạo ra một phiếu trống.
Một khi các Giám đốc điều hành quyết định công ty nên niêm yết cổ phiếu, họ phải tiết lộ thông tin của mình cho cơ quan quản lý tài chính của sàn chứng khoán. Cơ quan này sẽ xem xét báo cáo tài chính được cung cấp bởi công ty và quyết định liệu các tài khoản, phương thức kinh doanh và danh tiếng của công ty có đủ tốt để được lên sàn giao dịch hay không.
Phát hành các cổ phiếu lần đầu ra công chúng
Khi công ty được chấp thuận theo quy định và các tài khoản hỗ trợ thiết lập một cấu trúc mới, một danh sách niêm yết sẽ được tạo. Sau đó mọi người có thể xem được bản cáo bạch (prospectus) IPO của công ty và xem xét đây có phải là khoản đầu tư đáng giá hay không? Trong bản cáo bạch sẽ trình bày chi tiết về tình hình tài chính của công ty, dự kiến về giá cổ phiếu IPO, dự báo về giá bán của cổ phiếu cùng với kế hoạch công ty trong tương lai.
Nhiều nhà đầu tư nhận định rằng, nếu giá mở cửa của cổ phiếu dựa trên bản cáo bạch đáng để đầu tư thì có thể trả theo giá được chào bán. Sẽ có sẵn một số lượng cổ phiếu nhất định được đặt trước cho việc chào bán. Việc này cũng trình bày rõ cổ phiếu nào thuộc sở hữu của các nhà đầu tư hiện hữu, cổ phiếu trong công ty liên quan như thế nào đến quyền biểu quyết và liệu các cổ đông đại chúng có được hưởng cổ tức hay không.
Giao dịch Demo: Điều kiện giao dịch thực với rủi ro bằng không
Giao dịch không rủi ro trên các nền tảng từng đoạt giải thưởng của Skilling với tài khoản demo 10k*.
Hậu IPO
Một đợt chào bán lần đầu ra đại chúng sẽ kéo dài trong một khoảng thời gian nhất định hoặc đến khi đạt được mục tiêu công ty đề ra. Một khi đợt IPO kết thúc, công ty sẽ niêm yết cổ phiếu lên sàn và có giá cổ phiếu công khai. Giá công khai này sẽ phản ánh hiệu quả hoạt động của công ty và là số tiền nhà đầu tư có thể mua hoặc bán.
Ưu và nhược điểm: đầu tư vào IPO so với cổ phiếu đã có sẵn
Website của chúng tôi bao gồm thông tin chi tiết về các niêm yết IPO sắp tới cũng như đã được công khai bởi các doanh nghiệp. Đầu tư vào IPO và cổ phiếu của một công ty có thể có khả năng sinh lời. Tuy nhiên hai hình thức này cũng chứa đựng rủi ro khiến bạn thua lỗ.
Câu hỏi đặt ra là, lựa chọn nào là dành cho bạn? Các niêm yết IPO sắp diễn ra có phù hợp để bạn tập trung vào hay không? Hay là bạn nên đầu tư vào các cổ phiếu CFD ở những công ty đã niêm yết trên thị trường chứng khoán? Nhằm giúp bạn đưa ra quyết định cho mình, sau đây là một số ưu và nhược điểm của hai hình thức này:
Một số ưu điểm
- Giá cổ phiếu trong đợt IPO thường sẽ là giá thấp nhất đối với công ty đó.
- Các cổ phiếu có sẵn có một lịch sử giá để bạn thực hiện phân tích hoặc nghiên cứu
- Những lời quảng bá rầm rộ về IPO của các công ty có thể khiến giá cổ phiếu tăng nhanh chóng và giúp bạn thu được lợi nhuận nhanh hơn
- Các công ty đại chúng thường được cho là đáng tin cậy hơn vì đã được kiểm chứng qua một thời gian dài
- Không có quá nhiều người biết về IPO, do đó bạn sẽ thường chốt được một hợp đồng tốt
Nhược điểm
- Công ty bạn đang đầu tư trong đợt IPO có thể còn khá mới và sẽ là một ẩn số trên thị trường tài chính
- Cổ phiếu hiện tại có thể đắt đỏ và có ít cơ hội tăng trưởng đáng kể
- Một số đợt IPO bắt đầu với quá nhiều quảng cáo và giá cổ phiếu ban đầu quá cao
- Là một công ty niêm yết đại chúng không phải lúc nào cũng là một dấu hiệu của chất lượng
- Danh sách IPO sắp tới không phải lúc nào cũng dễ tìm
Một vài IPO case study: các công ty đã niêm yết
Các công ty tư nhân luôn mở ra các đợt IPO. Một vài công ty đạt được thành công, trong khi số khác thì không. Dưới đây là hai ví dụ điển hình về việc công ty tư nhân đã trải qua đợt mở bán lần đầu ra đại chúng.
Monday.com IPO
Công ty hệ thống phần mềm này đã mở đợt IPO đầu tiên năm 2021. Trong đó có 17 chủ sở hữu quỹ đầu cơ với giá cổ phiếu chào bán ban đầu là 173.15 USD, và sau đó tăng vọt lên 182 USD. Tức là cao hơn 17% so với giá IPO của công ty là 155 USD cho mỗi cổ phần. Xuất phát từ 3.7 triệu cổ phiếu được bán với giá 155 USD, công ty đã huy động được tổng cộng 574 triệu USD, và dựa trên hiệu quả trên thị trường chứng khoán sau đó, đợt IPO trở thành một sự thắng lợi của công ty.
Uber IPO
Hoạt động IPO của Uber là một trong những đợt IPO lớn nhất năm 2019. Công ty dịch vụ taxi và vận chuyển này phát triển trở thành một thương hiệu quốc tế và việc gia nhập vào thị trường chứng khoán được nhận định là sẽ thành công rực rỡ. Uber đặt giá IPO cho cổ phiếu là 45 USD, nhưng ngay sau ngày đầu tiên mở giao dịch, hộ đã bị giảm giá 7.6% xuống còn 42 USD. Ở thời điểm bài viết này được viết ra, giá cổ phiếu Uber ở mức 36 USD mỗi cổ phần, là minh chứng cụ thể cho việc không phải tất cả giá cổ phiếu IPO đều là một món hời.
Nguồn lực bổ sung: Có nên đầu tư vào IPOs trực tuyến không?
Phía trên là những điều cơ bản về IPOs, một số ưu điểm và hạn chế, và vận may bất ngờ mà nhà đầu tư có thể đạt được. Nếu bạn sẵn sàng chấp nhận những rủi ro đi kèm với việc đầu tư thông qua hình thức IPOs, bạn phải hiểu được sâu hơn so với những điều cơ bản đó. Nghĩa là bạn nên xem qua danh sách các đợt IPO sắp tới và sử dụng các thông tin chi tiết về insight thị trường được nghiên cứu sâu do chúng tôi cung cấp để tìm hiểu thêm về các công ty sắp niêm yết.
Đầu tiên bạn nên hiểu cách thức vận hành của một công ty và khả năng sinh lời của công ty đó. Dĩ nhiên, nếu hình thức đầu tư thông qua IPOs không phù hợp với bạn, vẫn còn rất nhiều các công cụ khác mà bạn có thể lựa chọn để giao dịch, kể cả forex. Tuy nhiên, nếu bạn hứng thú với ý tưởng đầu tư vào một công ty trước khi công ty đó đứng vững trên thị trường chứng khoán, hãy đảm bảo rằng bạn đã tìm hiểu qua các đợt IPOs gần nhất.
Không phải lời khuyên đầu tư. Hiệu suất trong quá khứ không đảm bảo hoặc dự đoán hiệu suất trong tương lai.
